صفحه اول > پرسش و پاسخ
سوالات شما به همراه پاسخ آن در این قسمت قرار می‌گیرد.
جهت ارسال پرسش خود می‌توانید از این درگاه اقدام نمایید.
توجه به این نکات هم میتواند به شما کمک کند:
با «فهم قرآن» آشنا شویم
فهم قرآن چيست؟
«فهم قرآن در دبستان» برنامه‌ای است برای آموزش کاربردی مفاهيم سوره‌های جزء سی قرآن کریم به دانش‌آموزان مقطع ابتدایی؛ برنامه‌اي كه متناسب با سطح درک اين رده سني طرح‌ريزي شده است و منجر به افزايش رشد و نشاط دانش‌آموزان و ارتقاي كيفيت زندگي آنها می‌شود.
هدف فهم قرآن چیست؟
هدف فهم قرآن این است که به شکل درست و مطلوبی سوره‌هاي جزء سي قرآن را به صورت کاربردی و متناسب با سطح رشد دانش‌آموزان دبستان آموزش دهد تا کودکان نیز بتوانند با حقایق مطرح شده در سوره‌های قرآن آشنا شوند و با قرآن زندگی کنند. به این طریق نیز زمینه اجرایی کردن سند تحول آموزش و پرورش که تربیت انسان با معیارهای اسلامی است محقق خواهد شد. تأکید بر زندگی با مفاهیم قرآن و ساختن زندگی با آموزه‌های آن، شیرینی قرآن کریم را به کودکان خواهد چشاند.
آموزش هر سوره چگونه صورت می‌گیرد؟
بر اساس مضامینی که هر سوره دارد، آموزه معینی در نظر گرفته شده است که مطابق با آن، سوره آموزش داده می‌شود. بسترهای گوناگونی برای تعلیم این آموزه‌ها می‌توان در نظر گرفت که از آن جمله، بازی و فعالیت کلاسی، شعرخوانی، قصه‌خوانی و … است. آموزگار متناسب با هدف هر سوره، میتواند از انواع فعالیت‌ها استفاده کند تا سوره را در دانش‌آموزان درونی سازد و قرآن خواندن را با نشاط و یادگیری مثبت، همراه کند. درواقع با کارهایی ساده مانند خوب و خوشایند خواندن سوره، انجام یک بازی در راستای مضمون سوره، خواندن شعر یا داستانی در این ارتباط و… سوره‌ای را به راحتی و بدون صرف زمان زیاد آموزش می‌دهد و به مرور وارد زندگی دانش‌آموزان می‌کند.
چرا «فهم قرآن»؟
قرآن را با توجه به مفاهیم و برای عمل به آنها آموزش می‌دهد:
قرآن کتابی خواندنیست برای فهمیدن؛ لازم است کسی که قرآن می‌خواند، خود را در فضای واقعیت‌هایی که قرآن بیان کرده قرار دهد؛ و همان‌طور که یک حادثه را مشاهده می‌کند، قرآن را بخواند. این نوع خواندن، هم جذاب است و هم با یادگیری مفاهیم همراه است؛ برای این منظور، مفاهیمی را که در حد فهم دانش‌آموز است برایش مجسم می‌کنیم. لازم است این مفهوم در زندگی عملی و روزانه او کاربرد داشته باشد. در این روش سبک زندگی دانش‌آموزان و حتی اعضای خانواده آنها نیز تغییر پیدا می‌کند.
به سطح رشد و ذائقه دانش‌آموزان توجه دارد:
رشد فکری و هیجانی دانش‌آموزان در هر پایه مختص همان پایه است؛ بنابراین مفاهیم انتخابی از سوره و روش انتقال آن به صورت اختصاصی برای هر پایه طراحی شده است.
محوریتِ آموزش با سوره است؛ نه آیات:
با وجود اینکه تمرکز این طرح بر مفاهیم است، اما آنچه دانش‌آموزان می‌خوانند و می‌شنوند آیات موضوعی نیست؛ بلکه آنان با سوره‌های قرآن مواجه می‌شوند. بر اساس تعالیم اهل بیت علیهم‌السلام، هر سوره شأن خاصی دارد و منافع فراوان و هدایت ویژه‌ای به انسان عطا می‌کند؛ به گونه‌ای که انسان میتواند برای هر یک از موقعیت‌های زندگی خود، از سوره متناسب با آن موقعیت کمک بگیرد. این نکته را باید مد نظر داشت که آموزش سوره‌ها بسیار با عظمت است. به حجم سوره نیز نباید نگاه کرد. یک سوره کوچک هم اگر خوب یاد داده شود مثل آن است که کل قرآن یاد داده شده است و اگر کسی تنها به سوره‌ای از قرآن عمل کند هدایت شده و سعادتمند می‌شود.
برای آموزش سوره‌ها عجله ندارد:
در آموزش سوره‌ها نباید عجله کنیم؛ ما می‌خواهیم سوره وارد زندگی بچه‌ها شود. ممکن است در یک سال تنها یک سوره کار شود و دانش‌آموزان و معلم بتوانند نیازمندی‌های خود را از آن سوره به دست آورند. البته امکان این مسئله به علم معلم و تشنگی دانش‌آموزان بستگی دارد. حتی آموزش مکرر سوره‌ها در مقاطع تحصیلی مختلف، به شرط استفاده از جاذبه‌های مفهومی، هیچ منعی ندارد؛ بلکه موجب تثبیت مفاهیم سوره نیز می‌شود. به هر حال برای آموزش هر سوره لازم است حداقل سه هفته در سوره مبارکه وقوف داشته باشیم و همراه سوره بمانیم.
چرا اجرای «فهم قرآن» آسان است؟
آموزش سوره‌ها نیاز به صرف زمان و انرژی زیاد ندارد:
برای آموزش سوره‌ها، متناسب با زمان و موقعیتی که در اختیار داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ نیاز نیست زمان ویژه‌ای برای این کار کنار بگذاریم و یا کار زیادی بر کارهایمان اضافه شود؛ فقط سعی می‌کنیم سوره را محدود به کلاس و مدرسه نکنیم تا به مرور وارد فضای زندگی بچه‌ها شود. به عنوان آموزگار اصلی یک کلاس که هر روز در آن حضور داریم، هر زمان که مناسب بود سوره را با بچه‌ها می‌خوانیم و با شیوه‌های گوناگون مانند انواع بازی و فعالیت ساده متناسب با هدف سوره، فضای انس با سوره را برای آنها فراهم می‌کنیم. همچنین آموزه‌های سوره را در موقعیت‌های مختلف با شادی و حس خوب به بچه‌ها یادآور می‌شویم. به این صورت دانش‌آموزان، قرآن را یک درس در کنار سایر دروس نمی‌بینند؛ بلکه پس از مدتی همه زندگیشان را از دریچه آن سوره نگاه می‌کنند.
شرایط همه آموزگاران را در نظر می‌گیرد:
آموزش قرآن در این برنامه نیاز به تخصص ویژه‌ای در زمینه قرآن ندارد؛ نیاز به تجربه تدریس قرآن ندارد؛ نیاز به امکانات یا پیش‌زمینه خاصی ندارد؛ حتی اگر تا کنون قرآن را تدریس نکرده‌ایم، می‌توانیم در این شیوه به خوبی و با آرامش تدریس کنیم. برای اجرای این طرح، کافیست یک دوره کوتاهِ چند ساعته بگذرانیم تا سپس به آسانی هر سوره را آموزش دهیم. با هر شرایطی که در کلاس، مدرسه، روستا و شهر خود داریم، می‌توانیم فهم قرآن را اجرا کنیم و دانش‌آموزان خود را از نعمت قرآن بهره‌مند نماییم.
بار اضافی بر فعالیت‌های آموزشی تحمیل نمی‌کند:
می‌توانیم هر روز یا هر هفته با صرف چند دقیقه، سوره مورد نظر خود را آموزش دهیم. می‌توانیم در زمانی کوتاه، هدف اصلی سوره را بیان کنیم و سپس اگر شعر یا داستانی خواندیم، یا موقعیتی در کلاس متناسب با هدف سوره پیش آمد و یا در میان صفحات کتاب‌های درسی، هر جا که خودمان سوره را در قسمتی از دروس دیدیم، آن را یادآوری کنیم و سپس به تدریس خود ادامه دهیم.
چند نکته دیگر که باید بدانیم
آموزش هر سوره چند هفته باشد؟
برای اینکه یادگیری هر سوره تکمیل شود و به جان دانش‌آموزان بنشیند، حدود یک ماه تا چهل روز روی هر سوره وقوف می‌کنیم و به طرق مختلف که در دوره آموزش می‌بینیم با آن همراه می‌شویم.
محتوای این دوره چیست؟
- قبل از اینکه هدف هر سوره را برای تدریس به دانش‌آموزان خود بدانیم، خودمان با مفاهیم سوره آشنا می‌شویم تا بیش از پیش به هر سوره ورود کنیم. به این صورت قبل از دانش‌آموزان، ما با هر سوره به شکلی گسترده‌تر و عمیق‌تر روبرو می‌شویم، مهمان او می‌شويم و دریافتمان در زمینه آن سوره افزایش پیدا می‌کند.
- پس از آن، یک مفهوم ساده و مشخص از سوره مورد نظر خود را می‌آموزیم؛ همان مفهومی که می‌خواهیم به دانش‌آموزان منتقل کنیم.
- در نهایت از روش‌های مختلف آموزش آن مفهوم، متناسب با شرایط کلاسمان آگاهی می‌یابیم تا بتوانیم طرح درس‌های اجرایی متنوع داشته باشیم.
آیا کسی به عنوان راهنما و پشتیبان وجود دارد؟
برای همه آموزگاران عزیز کانالی در شبکه شاد و گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده که در بستر آموزش مجازی، امکان دسترسی مستقیم و غیرمستقیم به پشتیبانان را فراهم می‌آورد. پاسخگویی، به اشتراک گذاشتن فعالیت‌ها و تجربیات، دریافت محتواهای تکمیلی و … به کمک این بسترها برای همه معلمین فراهم می‌شود. آموزگارانی که نیاز به دریافت مطالب بیشتر و تکمیلی‌تر دارند و طی اجرای طرح با سؤالات زیادی مواجه می‌شوند، می‌توانند به صورت برخط(آنلاین) و با برگزاری جلسات مجازی پاسخ‌های خود را دریافت کنند.
آیا اجرای فهم قرآن هزینه دارد؟
این طرح با حداقلی‌ترین محتوا قابل اجراست؛ اما برای آموزگاران علاقمند، انواعی از محتوا نظیر ارتباط مفهوم سوره با محتوای كتب درسي، بازي و فعاليت، شعر و سرود، شعار، داستان و انواع روش‌های ارزیابی آماده شده است. این موارد به صورت یک کتاب نیز در آمده که تمام محتوای آن و بیشتر از آن در وبگاه فهم قرآن قرار داده شده است. تمام این محتواها، شرکت در دوره آموزشی و بهره‌مندی از پشتیبانی مستمر، هیچ هزینه مادی برای معلمان محترم ندارد.
هزینه این دوره انتقال مفاهیم سوره‌ها به دانش‌آموزان است.
